Rok 1945 był bez wątpienia szczególny dla wszystkich Polaków, bez względu na ich poglądy polityczne.

Dla jednych oznaczał zdobycie władzy, dla innych kolejną okupację kraju, a dla pozostałych nadzieję na spokojniejszą niż dotychczas egzystencję i względną stabilizację.

Choć schemat przejmowania władzy przez komunistów był w całym kraju podobny, opracowany w porozumieniu z Józefem Stalinem i realizowany we współpracy z sowieckim NKWD i Armią Czerwoną, to jednak każdy region Polski – również Łódź – miał w tym względzie swoją specyfikę.

Książka ukazuje tworzenie struktur nowej władzy, związaną z tym walkę polityczną i zbrojną oraz odradzanie się życia społecznego i kulturalnego w regionie łódzkim w 1945 r. Stanowi zbiór referatów zaprezentowanych podczas konferencji naukowych w grudniu 2007 r. oraz czerwcu 2008 r., uzupełnionych materiałem ikonograficznym.