Studia dotyczą tragicznych relacji polsko-sowieckich w pierwszej połowie XX wieku. Książka ukazuje szerokie tło społecznych i politycznych przeobrażeń w ZSRS, systematyzuje również pokaźny materiał faktograficzny. Międzynarodowy zespół autorów porusza kluczowe, a jednocześnie mało znane zagadnienia z polskiej historii kresowej: sowiecką politykę narodowościową wobec polskiej mniejszości oraz losy Kościoła katolickiego na sowieckiej Białorusi w latach 1921?1939, represje wobec Polaków na Kresach w latach 1939?1941, powojenne deportacje Polaków mieszkających na Litwie i Białorusi. Ważnym wątkiem publikacji jest ?operacja polska? NKWD z lat 1937?1938, w której wyniku zamordowano ponad 100 tys. Polaków zamieszkujących Związek Sowiecki. Publikację zamykają interesujące aneksy dotyczące represji wobec duchowieństwa katolickiego na Wileńszczyźnie w latach 1944?1952 oraz miejsc polskiej pamięci na Białorusi i Ukrainie.
Materiały z konferencji naukowych zorganizowanych przez Oddział IPN w Białymstoku: ?Zbrodnia zapomniana: 75 rocznica ?operacji polskiej? w BSRS? oraz ?Deportacje Polaków z sowieckiej Białorusi i Litwy po drugiej wojnie światowej