Początek drugiej połowy XIX wieku. Królestwo Polskie; wciąż sielskie, spokojne i szlacheckie Mazowsze.
On ? Ksawery Wymysłowski ? młody, przystojny, dobrze wychowany ziemianin, dumny autor ?kodeksu małżeńskiego?, szukający kandydatki na żonę. Ona ? Ksawera Padlewska ? śliczna, urocza i zaradna gospodyni. A także ? Kamila z Dębia ? wszystkich zachwycająca i... odtrącająca.
A pomiędzy nimi: niezgodni i nieroztropni rodzice; tragiczna przeszłość niszcząca radość i szczęście; a co gorsze ? trudne, nieraz dramatyczne wybory.
Korzeniowski przedstawia w tym ponadczasowym, pouczającym i barwnym moralitecie problemy małżeńskie oczami tych, którzy są już po ślubie, jak i niedojrzałe opinie o płci przeciwnej głoszone wzajemnie przez tych, którzy z chęcią, choć i obawą pragną się ze sobą na zawsze związać.??