Publikacja jest efektem projektu badawczego zrealizowanego w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Zawiera 23 opracowania poświęcone procesowi uzasadniania decyzji stosowania prawa oraz samym uzasadnieniom jako jego wynikowi. Zamieszczone w niej teksty opisują uzasadnienia z kilku powiązanych ze sobą perspektyw: ich istoty i miejsca w porządku prawnym, znaczenia w poszczególnych rodzajach postępowań, szerszego kontekstu społecznego oraz podstaw i praktyki uzasadniania w innych porządkach prawnych.
?Celem, jaki sobie postawiliśmy, było podsumowanie dotychczasowej (rozproszonej i niepełnej) wiedzy o uzasadnieniach w polskim porządku prawnym, ujęcie jej w nieco bardziej usystematyzowane niż dotychczas ramy i ? co nie mniej ważne ? pokazanie obszarów, w których warto prowadzić dalsze badania. W ten sposób książka w naszym zamiarze ma się stać rodzajem fotografii, próbującej uchwycić fenomen, jakim są uzasadnienia, w jego obecnej postaci ? ze świadomością, że zarówno sam obiekt badań, jak i metody sporządzania uzasadnień i mówienia o nich będą się (czego bardzo sobie życzymy) doskonaliły?.
Ewa Łętowska, Iwona Rzucidło-Grochowska, Mateusz Grochowski (ze Wstępu) ?Koncepcja książki, merytoryczny poziom zawartych w niej prac, a także sposób ich ujęcia spowoduje, że będzie ona stanowić ważny wkład w rozwój myślenia o funkcjach i treści uzasadnień decyzji stosowania prawa, a także o regulacjach prawnych odnoszących się do takich uzasadnień. [...] Co więcej ? dzięki trafnemu doborowi Autorów zawartych w książce prac, z których większość posiada nie tylko ogromną wiedzę, ale i wieloletnie doświadczenie w praktycznym stosowaniu prawa przez organy ochrony prawnej, zawarte w książce poglądy spotkają się z pewnością z zainteresowaniem praktyki. Omawiana problematyka jest bowiem ważna także ? a może nawet przede wszystkim ? dla praktyków.
Szczegółowa i stojąca na wysokim poziomie analiza jurydyczna wchodzących w grę przepisów i zwrócenie uwagi na występujące w orzecznictwie nieprawidłowości oraz na właściwe wzory powinny więc mieć wpływ na lepsze formułowanie w przyszłości uzasadnień decyzji stosowania prawa?.
prof. dr hab. Adam Zieliński
Stan prawny na 1 października 2014 r.