Wybitny historyk w książce ?Polska pamięć. O historii i polityce historycznej? po raz kolejny zabiera nas w podróż po historii Polski ? od chrztu Mieszka I, a tym samym całego państwa Polan, przez dyplomatyczną i militarną walkę o niepodległość ?ojców założycieli? II Rzeczpospolitej po pokolenia Żołnierzy Wyklętych i ?Solidarności?. Wzorem swoich ideowych i duchowych mistrzów ? m.in. Romana Dmowskiego i kardynała Stefana Wyszyńskiego ? przypomina, że bycie biernym obserwatorem wydarzeń to za mało. Każdy z nas, jak przekonuje prof. Jan Żaryn, ma obowiązki wobec Ojczyzny ? i tej niebieskiej, i tej nad Wisłą.
W publikacji przewija się nieustannie przekonanie Autora, że historia jest nauczycielką życia. Każdy naród ? także, a może przede wszystkim polski ? powinien odrobić lekcję ze swojej przeszłości. Znajomość historii, jak argumentuje prof. Żaryn, pozwala nam uzbroić się w wiedzę i mądrość, dzięki którym lepiej poradzimy sobie z problemami teraźniejszości i wyzwaniami przyszłości.
Jako zwolennik aktywnej polityki historycznej Autor odwołuje się do działalności śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, jako tego polskiego polityka po 1989 roku, który najpełniej zrozumiał wagę świadomości historycznej i pamięci wspólnej narodu. Profesor Żaryn analizuje politykę historyczną państwa polskiego, głównie w relacjach z sąsiadami ? Rosją, Niemcami i Ukrainą. W tym swoistym audycie wskazuje na błędy i zaniechania, ale także postuluje konkretne działania.