Rzecz dzieje się na Nowym Araracie, archipelagu leżącym na dalekiej północy Rosji. W okolicach tamtejszego klasztoru zaczyna się ukazywać widmo Czarnego Mnicha. Słuchy o nim budzą niepokój, strach i wręcz popłoch w całej guberni. Czy Czarny Mnich jest rzeczywiście duchem świętego założyciela pobliskiej pustelni? A może to czyjaś mistyfikacja, zorganizowana w złowrogich celach?
Sprawę trzeba koniecznie wyjaśnić. Wiele wskazuje na to, że z pojawieniem się widma ma coś wspólnego działająca na Nowym Araracie prywatna klinika psychiatryczna, jej dyrektor i bardzo dziwni pacjenci. Zwłaszcza niepozorny człowieczek w fioletowych okularach, choć sprawia wrażenie zwykłego wariata, może być jednym z największych fizyków epoki, odkrywcą nowego potężnego źródła energii. Niepokój budzi też rola, jaką odgrywa tajemnicza amazonka, zniewalająca swym czarem wszystkich mężczyzn pojawiających się w jej zasięgu. Delegowani na miejsce wysłannicy władz cerkiewnych i świeckich giną w tajemniczych okolicznościach lub tracą rozum. W drogę na północ rusza więc niezmordowana Pelagia, znana nam z Pelagii i białego buldoga bystra i ciekawska zakonnica, z nieodłączną robótką w ręku. Tropy się plączą, kolejne, niemal pewne rozwiązania zagadki okazują się fałszywe, dzielnej mniszce stale grozi śmierć... Czytelnik odnajdzie w tej książce wszystkie najlepsze cechy pisarstwa Borisa Akunina, autora cieszącego się coraz większym rozgłosem na całym świecie.