Książka francuskiego filozofa i socjologa Raymonda Arona (1905-83) ukazała się w 1955 roku. Zawiera krytykę złudzeń żywionych przez intelektualistów XX wieku, ich wiary w mity lewicy, rewolucji, proletariatu, ich bałwochwalczego stosunku do historii wyposażanej w uniwersalny sens i konieczne prawa, wreszcie ich alienacji ze społeczeństwa i poszukiwania zakorzenienia w świeckich formach religijności, jakimi są ideologie wypełnione dogmatami. Czytana dziś pozwala zrozumieć nadzieje i złudzenia żywione w mijającym stuleciu przez wielu ludzi myślących, a także zobaczyć mechanizm wyzwalania się z owych złudzeń nie ku beznadziei, lecz ku swobodzie myślenia.