Pamięć polskiej narodowej przeszłości wydaje się bez literatury niekompletna, ho też niewiele jest zbiorowości, które by w takim stopniu jak nasza wiązały swą tożsamość, a niekiedy również nadzieję przetrwania, ze słowem. Duchowość Polaków zdeponowana została w utworach literackich. W przekonaniu autorów tej książki zrozumieć literaturę to tyle, co znać fakty, kojarzyć pojęcia i samodzielnie umieć czytać. Nacisk kładziemy właśnie na samodzielność, aktywny stosunek do tekstu, ciekawość związków, nastawienie na dyskusję i polemikę, chęć ułożenia własnej opowieści o pisarzach i ich dziełach. Służy temu kompozycja tomu.
Ze wstępu