Książka stanowi kompendium wiedzy o ważnym dla polskiej tożsamości zjawisku, jakim są dwory, będące charakterystycznym elementem naszego krajobrazu, polskiej historii i kultury, a także ośrodkami ziemiańskiej kultury i obyczaju, kultywowania tradycji rodowych i narodowych oraz walki o polskość. Niemal od początków państwa budowano je najpierw jako obronne gniazda rycerskie, później, od połowy XVII wieku, jako skromne (w porównaniu do pałaców) rezydencje właścicieli ziemskich. W Polsce takich małych siedzib ziemiańskich było stosunkowo dużo w porównaniu z innymi krajami Europy.

Autor przedstawia najwartościowsze przykłady dworów zbudowanych od średniowiecza do czasów współczesnych. Pokazuje wielką różnorodność koncepcji architektonicznych realizowanych w poszczególnych okresach, zaznajamia nas z historią dworów i losami ich właścicieli, walorami estetycznymi i użytkowymi samych budynków oraz ich otoczenia. Zwraca uwagę, jak wielkim zagrożeniem dla naszej kultury i tożsamości w Europie jest rozpoczęty po 1939 roku proces usuwania z krajobrazu polskiego zabytkowych dworów i parków oraz wymazywania ze świadomości Polaków patriotycznych wartości ziemiańskich.