We Wrocławiu mogłem mieć willę, bo tam stały puste. Przyjechałem tutaj: gruzy, światła nie ma. Ale to Warszawa. Przeżyło się w Warszawie tyle lat? (Marian Traczyk, Powroty. Warszawa 1945?46).
W styczniu 1945 roku zakończyła się wojna dla Warszawy. Do lewobrzeżnej części miasta wkroczyły jednostki Armii Czerwonej i Ludowego Wojska Polskiego, wojska niemieckie wycofały się. W 70. rocznicę tych wydarzeń prezentujemy wybór relacji z Archiwum Historii Mówionej o powrotach do zrujnowanej stolicy i losach warszawiaków w latach 1945?1946 w odradzającym się mieście.
Książka zawiera relacje kilkudziesięciu warszawiaków. Z ich opowieści wyłania się wstrząsający obraz zniszczonego wojną, okaleczonego miasta ? wszędzie ruiny, wypalone i wyszabrowane domy, zniszczone mosty i zabytki, pozostałości po powstańczych barykadach, groby na ulicach i w podwórzach. Powracający warszawiacy opisują ciężkie życie w ruinach, w cudem ocalałych domach, codzienną walkę o przetrwanie, poszukiwanie bliskich, dachu nad głową i pracy.
Książka ilustrowana jest zdjęciami Warszawy przede wszystkich ze zbiorów Archiwum Historii Mówionej oraz Polskiej Agencji Prasowej i Muzeum Powstania Warszawskiego. Towarzyszy jej płyta z fragmentami nagrań audio. To już czwarta publikacja prezentująca relacje mieszkańców Warszawy w serii ?Z Archiwum Historii Mówionej? wydawanej wspólnie przez Dom Spotkań z Historią i Ośrodek KARTA.