Niniejszy tom stanowi zbiór studiów omawiających różnorodne aspekty amnestii ogłaszanych przez komunistyczne władze w latach czterdziestych ? poczynając od sowieckich wzorów organizowania tego rodzaju przedsięwzięć, zastosowanych rozwiązań prawnych, działalności operacyjnej UB oraz stosunku do tej akcji różnych struktur podziemia niepodległościowego. Autorzy omawiają okoliczności, przebieg i wyniki amnestii w poszczególnych regionach Polski, w tym także na terenie anektowanej przez Związek Sowiecki Wileńszczyzny. Tom posiada także aneks źródłowy zawierający kilkadziesiąt dokumentów ? statystyk, przepisów prawnych, odezw i tekstów publicystycznych z tamtej epoki ? z których wiele zostało opublikowanych po raz pierwszy.
Praca powstała w ramach centralnego projektu naukowo-badawczego IPN ?Aparat bezpieczeństwa w walce z podziemiem politycznym i zbrojnym 1944?1956?.